COVID19’da R0 (Temel Üreme Katsayısı) Değeri Neden Önemli?
COVID19’da R0 Değeri
Temel üreme katsayısı (R0) bir hastanın etkeni kaç kişiye bulaştırabileceğinin göstergesidir. Hesaplamada dikkate alınan etkenler arasında, virüsün kuluçka ve bulaşıcılık süresi, bulaşma yolu ve bulaşma biçimi yer almaktadır.
Örneğin üreme katsayısı 4 ise bir hasta etkeni 4 kişiye bulaştırabilir, o 4 kişide bir başka 4 kişiye bulaştırarak, böylece 16 kişi daha enfekte olmuş olur. Bu örnekte de görüldüğü üzere R0 değeri ne kadar yüksek ise bulaştırıcılık o kadar fazla olacak ve salgın daha hızlı yayılacaktır.
R0=1 ise hastalığın hızı aynı şekilde devam edecek, ne artış ne de azalma görülecektir.
R0 değeri 1’in altına düştüğünde ise salgının yayılımı azalarak sönecektir.
R0 MERS salgınında 0.7, SARS’da 1.4-2.5, 1919 yılındaki grip pandemisinde 1.4-2.8, domuz gribinde (H1N1)1.4-1.6 olarak hesaplanmıştır. Sağlık Bakanlığı tarafından COVID 19 için son açıklanan R0 değeri 1.56’dır. Bu değere göre hasta olan her 100 kişi yeni 156 kişiyi enfekte etmektedir. İller arasında uygulanan önlem farklılıkları da R0 değerinin iller arasında farklılık gösterdiğini düşündürmektedir. Daha önce açıklanan R0 değerlerine göre düşme görülmekle birlikte salgın devam etmektedir. Bu nedenle rehavete kapılmadan, korunma önlemlerine (el yıkama/el dezenfektanı kullanımı, sosyal mesafe, maske kullanımı ve evde kalma) uyulması gerekmektedir.