CRP düzeyi yüksekse ne yapılmalıdır?
C-reaktif protein (CRP), karaciğerin enflamasyona yanıt olarak yaptığı bir maddedir. C-reaktif protein testi, bu proteinin kandaki miktarını ölçer. Test, enflamasyona neden olan akut ve kronik (müzmin) durumların teşhis edilmesine yardımcı olabilir.
CRP yüksekliğine neden olan durumlar
CRP yüksekliğine en sık enfeksiyon hastalıkları neden olur. Bununla birlikte çok sayıda hastalıkta da CRP yüksebilir. Yaygın inanış olarak “CRP yüksekliği kanda enfeksiyon var” olarak adlandırılmaktadır. Bu doğru değildir. CRP spesifik olmayan bir belirteçtir (göstergedir). Kan yayımı yapan enfeksiyonlarda yükselebileceği gibi diğer enfeksiyonlarda ve enfeksiyon dışı nednelerde de yükselebilir.
- Enfeksiyonlar
- Periodondit
- Tüberküloz
- COVID-19
- Damar tıkanıklığı
- Kalp krizi
- Perikardit
- Miyokardit
- Akciğer embolisi
- İnme
- Beyin kanaması
- Diyabet
- Anemi
- Hamilelik
- Temporal arterit
- Polimiyalji romatika
- Ailesel Akdeniz Ateşi
- Otoimmun hastalıklar
- Tiroidit
- Romatoid artrit
- Sistemik lupus eritematozus
- Kawasaki hastalığı
- İrritabl bağırsak sendromu (IBS)
- Ülseratif kolit
- Crohn hastalığı
- İshal
- Akut pankreatit
- Travma
- Yanık
- Kırıklar
- Bel fıtığı
- Doku hasarları
- Cerrahi girişim sonrası
- Kanser
- Uyku apnesi
- İlaçlar (doğum kontrol hapları)
- Obesite
- Stres
- Sigara kullanımı
- Sedanter yaşam tarzı
CRP düzeyinin anlamı
3 mg/L ile 10 mg/L arasındaki seviyeler hafifçe yükselir ve genellikle diyabet, hipertansiyon gibi kronik durumlardan veya sigara içimi ve hareketsiz olma gibi yaşam tarzı faktörlerinden kaynaklanır.
10 mg/L ile 100 mg/L arasındaki seviyeler orta derecede yükselir ve genellikle enfeksiyöz veya enfeksiyöz olmayan bir nedenden kaynaklanan daha belirgin enflamasyona bağlıdır.
100 mg/L’nin üzerindeki seviyeler ciddi şekilde yükselir ve neredeyse her zaman ciddi bakteriyel enfeksiyon belirtisidir.
CRP testi tek başına yeterli midir?
Enfeksiyon ve diğer hastalıkların teşhisinde CCRP nospesifik bir test olduğu için tek başına tanı koydurucu değildir. Fiziksel muayene ile birlikte; kan sayımı, sedimentasyon, prokalstonin düzeyi, karaciğer ve böbrek fonksiyonunu gösteren testler ile CRP yüksekliğine neden olan hastalıklara ait spesifik testler ayırıcı tanıda yol gösteridir. CRP düzeyinin takibi hastalığın gidşatı hakkında da fikir verir.
CRP nasıl düşürülür?
CRP (C-reaktif protein) yukarıda sayılan hastalıklar açısından bir belirteçtir. Altta yatan hastalık tedavi edildiğinde CRP değeri de tedaviye yanıt olarak düşer. Doğrudan CRP değerini düşürmeye yönelik bir ilaç tedavisi yoktur. CRP yüksekliği enfeksiyon ile ilişkili ise antibiyotik tedavisi sonucu CRP düzeyi düşecektir. Enfeksiyon dışı CRP düzeyinin yüksekliği spesifik bir nedene bağlı ise hastalığın tedavisi ile CRP düzeyi düşer.
CRP seviyenizi düşürmek için mutlaka antibiyotik almanıza ihtiyacınız yoktur. Yaşam tarzınızı daha sağlıklı hale getirmek CRP düzeyinin düşmesinde yardımcı olabilir.
- Aerobik egzersiz yapmak (koşu, hızlı yürüyüş, bisiklete binme)
- Sigarayı bırakmak
- Kilo vermek
- Kalp-sağlıklı bir diyet
