HPV Aşısı Kimlere Yapılır?
HPV Aşısı Hakkında Sık Sorulan Sorular
HPV Nedir?
İnsan papillomavirüsü (HPV), üst solunum yolu ve anogenital bölge cilt ve mukoz membranlarını enfekte eden çift sarmallı bir DNA virüsüdür.
HPV’nin 100’den fazla farklı türü vardır ve çoğu yaygın cilt siğillerinden sorumludur.
Yaklaşık 40 HPV türü genital bölgeyi enfekte edebilir ve bunların bazıları düşük riskli (örneğin HPV 6 ve 11) genital siğillere neden olurken, diğerleri yüksek riskli (onkojenik) tiplerdir.
On üç yüksek riskli (onkojenik) HPV türü tanımlanmıştır ve bunlar serviks, orofarenks, anüs, vajina, vulva ve penis kanserlerine neden olabilir.
HPV16 ve HPV18 HPV kaynaklı kanserlerin çoğundan sorumludur.
HPV enfeksiyonlarının çoğunda şikayet olmaz ve vücudun kendi bağışıklık sistemi tarafından temizlenir.
Yeni HPV enfeksiyonlarının %90’dan fazlası 2 yıl içinde temizlenir veya algılanamaz hale gelir.
Ancak, yüksek riskli onkojenik HPV tipleriyle kalıcı enfeksiyon, kanser önleyici hastalıklar ve invaziv serviks kanseri de dahil olmak üzere HPV ile ilişkili hastalıkların en önemli risk faktörüdür.
Avrupa’da, serviks kanserlerinin %70’ten fazlasına HPV tipleri 16 ve 18 neden olurken, HPV tipleri 31, 33, 45, 52 ve 58 ekstra %19’unu tahminen oluşturur.
HPV nasıl bulaşır?
HPV’nin bulaşması vajinal, oral veya anal cinsel ilişki sırasında ciltten cilde temas veya enfekte bir kişiyle genital temas yoluyla gerçekleşebilir. Cinsel olarak aktif olan herkes HPV kapabilir. HPV’li bir kişi hiçbir belirti veya semptom göstermese bile enfeksiyonu başkasına geçirebilir. Prezervatif kullanımı HPV bulaşma riskini azaltır, ancak ortadan kaldırmaz.
HPV enfeksiyonunun belirtileri nelerdir?
HPV ile enfekte olmuş çoğu kişide herhangi bir belirti görülmez. Bazı HPV türleri genital siğillere neden olabilir. Bunlar, cinsel organlar ve anüs üzerinde veya çevresinde olabilen küçük büyümelerdir.
Seks sonrası kanama, seks sırasında ağrı, anormal adetler, olağandışı vajinal kanama veya olağandışı akıntıya neden olabilir.
HPV aşısı nedir?
HPV aşıları, rekombinant DNA teknolojisi kullanılarak her HPV tipinin ana kapsid proteini L1’den üretilen virüs benzeri partiküller (VLP’ler) içerir.
Bu aşılar:
Viral DNA içermez ve bulaşıcı veya onkojenik değildir
Canlı aşılar değildir
HPV enfeksiyonuna neden olamaz
Kansere neden olamaz
Hangi tip HPV aşıları vardır?
9 valanlı aşı, dokuz HPV tipi (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 ve 58) için VLP’ler (Virüs Benzeri Parçacıklar) içeren nonavalent bir aşıdır.
HPV-16 & HPV-18 (servikal kanserlerin %70’i, anal kanserlerin %90’ı ve boğazınızı ve cinsel organlarınızı etkileyebilecek birçok kanserle ilişkilidir).
HPV-6 & HPV-11 (genital siğillerin %90’ı ile ilişkilidir).
9 valanlı aşı rahim ağzı kanseri riskini %90 oranında azaltır.
4 valanlı aşı, dört HPV tipi (6, 11, 16, 18) için VLP’ler (Virüs Benzeri Parçacıklar) içeren nonavalent bir aşıdır.
4 valanlı aşı rahim ağzı kanseri riskini %70 oranında azaltır.
Aşı doz aralığı nasıldır?
HPV aşısı (4 veya 9 valanlı) 15 yaşında küçüklere 6 ay ara ile iki doz uygulanır.
İkinci doz, ilk dozdan beş aydan daha kısa bir süre sonra yapılırsa, üçüncü bir doz uygulanmalıdır. Bu doz ilk dozdan 6-12 ay sonra ve hatalı ikinci dozdan en az 12 hafta sonra verilmelidir.
Aşı serisine daha sonra, 15-26 yaşları arasında başlayan kişiler üç doz aşı yaptırmalıdır. Bu aşılar altı ay boyunca yapılır. İkinci aşı ilk aşıdan bir ila iki ay sonra yaptırılır. Üçüncü aşı ise ilk aşınızdan altı ay sonra yaptırılmalıdır.
Aşı ne kadar süreyle korur?
HPV aşısı, en az 8-10 yıl boyunca koruma sağlar.
26 yaşından büyük olduğumda HPV aşısı yaptırabilir miyim? Faydaları nelerdir?
Evet, yaptırabilirsiniz. Şu anda, HPV aşısının 9 yaşında başlayarak her iki cinsiyette de yapılması önerilmektedir. Daha önce aşı olmadıysanız, aşı hala enfeksiyonu önlemede oldukça etkilidir, gençlerde olduğu gibi.
Cinsel ilişkim olduysa HPV aşısı yaptırabilir miyim?
Evet, yaptırabilirsiniz. Cinsel ilişki geçmişi olup olmamasına bakılmaksızın erkek ve kadın çocuklar, genç yetişkinler HPV aşısı yaptırmalıdır.
HPV ile zaten enfekte oldum, aşı hala faydalı mı?
Evet, hala faydalıdır. Aşı, maruz kalmadığınız diğer HPV tiplerinden sizi koruyabilir ve aynı tiplerle yeniden enfeksiyonu önleyebilir.
HPV aşısını almadan önce rahim ağzı kanseri taraması yapmalı mıyım?
Tarama yapmadan aşı olabilirsiniz. Ancak düzenli olarak rahim ağzı kanseri taraması önerilir.
Çocuk sahibi olmayı planlıyorsam, HPV aşısı yaptırabilir miyim?
Çocuk sahibi olmayı planlayan kadınlar aşı olabilir, ancak hamile kalmadan önce aşılar tamamlamaları önerilir.
Hamile olanlar aşılanabilir mi?
Hayır. HPV aşısı şu anda hamilelik sırasında önerilmemektedir.
HPV aşısı kısırlığa neden olabilir mi?
HPV aşısı kısırlığa neden olmaz.
Erkeklerde HPV aşısının faydaları nelerdir?
Erkeklerde HPV aşısı, ağız ve boğaz kanseri, penis kanseri, anal kanser ve genital siğiller gibi çeşitli hastalıkları önler.
HPV aşısı nasıl yapılır?
9-14 yaş arası için 2 doz, 15-45 yaş arası için 3 doz önerilir.
HPV aşısının yan etkileri nelerdir?
Yaygın yan etkiler arasında ağrı, şişlik, kızarıklık, baş ağrısı, kaşıntı, morarma, ateş, bulantı, baş dönmesi ve yorgunluk bulunur.
HPV aşısı güvenli midir?
Evet, güvenlidir. Dünya genelinde 300 milyondan fazla dozdan elde edilen verilere göre, çoğunlukla hafif yan etkilere neden olur.
Başka aşılarla birlikte uygulanabilir mi?
HPV aşısı, Tdap (tetanoz, düşük doz difteri ve düşük doz aselüler boğmaca aşısı) ve MenACWY aşısı (meningokok aşısı) gibi diğer aşılarla aynı anda veya bu aşılardan önce veya sonra herhangi bir aralıkta uygulanabilir.
HPV’ye karşı aşılanmış kadınların yine de rahim ağzı kanseri taramasından geçmesi gerekir mi?
HPV aşıları kansere neden olabilecek tüm HPV tiplerine karşı koruma sağlamadığından, aşılanmış kadınların aşılanmamış kadınlarla aynı tarama önerilerine uymaları tavsiye edilir. Aşılanmış kadınlar için tarama önerilerinde gelecekte değişiklikler olabilir.